Page 43 - ECEP_Kitap

DİL GELİŞİMİYLE İLGİLİ KAZANIMLAR

GÖSTERGELERİ VE AÇIKLAMALARI

Kazanım 1. Sesleri ayırt eder.
Göstergeleri: Sesin geldiği yönü söyler. Sesin kaynağının ne olduğunu söyler.Sesin özelliğini söyler. Sesler arasındaki
benzerlik ve farklılıkları söyler. Verilen sese benzer sesler çıkarır.
Açıklamaları: Sesin özelliği ile sesin ince-kalın, yüksek-alçak, uzun-kısa olma gibi özellikleri ifade edilmek istenmiştir. Sesler
arasındaki benzerlik ve farklılıkların neler olduğu üzerinde durulması beklenmektedir.
Kazanım 2. Sesini uygun kullanır.
Göstergeleri: Konuşurken/şarkı söylerken nefesini doğru kullanır. Konuşurken/şarkı söylerken sesinin tonunu, hızını ve
şiddetini ayarlar.
Açıklamaları: Çocukların iletişim ortamlarında, oyun oynarken ve herhangi bir etkinlik sırasında seslerini uygun kullanmaları
konusunda model olunmalı ve gerekli rehberlik yapılmalıdır.
Kazanım 3. Söz dizimi kurallarına göre cümle kurar.
Göstergeleri: Düz cümle, olumsuz cümle, soru cümlesi ve birleşik cümle kurar. Cümlelerinde ögeleri doğru kullanır.
Açıklamaları: Çocukların insanları, yerleri, durumları ve olayları betimlemek için beş veya altı sözcükten oluşan cümleler
kurarak konuşması desteklenmelidir. Çocuğun grup içinde mesajı tekrar anlatabileceği yaratıcı oyunlar (Örneğin, mesaj
aktarmak) için fırsat yaratılabilir. Bir konu hakkında görüşü istenmelidir veya öğrenmek istediği konuda sorular sorması için
teşvik edilmelidir. Konuşmaları sırasında birleşik cümleleri kullanması için öykü anlatımı ve sohbetlere yer verilmelidir.
Kazanım 4. Konuşurken dil bilgisi yapılarını kullanır.
Göstergeleri: Cümle kurarken isim, fiil, sıfat, bağlaç, çoğul ifadeler, zarf, zamir, edat, isim durumları ve olumsuzluk yapılarını
kullanır.
Açıklamaları: Öğretmen konuşmasında dil bilgisi yapılarını doğru bir şekilde kullanarak çocuğa model olmalıdır. Öğretmen
çocukların seslerini ve görüntülerini zaman zaman kayda alarak kendilerini dışarıdan bir gözle incelemelerine fırsat verebilir.
Kazanım 5. Dili iletişim amacıyla kullanır.
Göstergeleri: Konuşma sırasında göz teması kurar. Jest ve mimikleri anlar. Konuşurken jest ve mimiklerini kullanır.
Konuşmayı başlatır. Konuşmayı sürdürür. Konuşmayı sonlandırır. Konuşmalarında nezaket sözcükleri kullanır. Sohbete katılır.
Konuşmak için sırasını bekler. Duygu, düşünce ve hayallerini söyler. Duygu ve düşüncelerinin nedenlerini söyler.
Açıklamaları: Çocuğun sohbeti başlatması, düşüncelerini iletirken uygun jestleri kullanması için öğretmen doğru bir model
olmalı ve çocukları desteklemelidir. Grup konuşmaları-tartışmaları sırasında çocukların iletişimin karşılıklı ve sıralı olduğunu
kavrayabilmesi ve çoğunlukla sıra alarak konuşması için ortam yaratılmalıdır.
Kazanım 6. Sözcük dağarcığını geliştirir. (Göstergeleri: Dinlediklerinde yeni olan sözcükleri fark eder ve sözcüklerin
anlamlarını sorar. Sözcükleri hatırlar ve sözcüklerin anlamını söyler. Yeni öğrendiği sözcükleri anlamlarına uygun olarak
kullanır. Zıt anlamlı, eş anlamlı ve eş sesli sözcükleri kullanır.)
Açıklamaları: Çevresindeki nesneleri ve olayları betimlemesi için çocuğa yeni ve farklı sözcükler kullanması konusunda model
olunmalıdır (Örneğin, bir nesneyi gösterirken “şey” demek yerine, nesnenin adı ve belirgin özelliğini söylemek gibi). Anlamını
bilmediği sözcükler sorması ve daha sonra bunları kullanması, duygularını (mutlu, üzgün, yorgun, korkmuş gibi) ifade etmesi
için farklı sözcüklerle model olunmalıdır. Zıt anlamlı, eş anlamlı ve eş sesli sözcüklerin farklı anlamları ifade edebileceğini
anlaması için “uyaklar, kısa şiirler, bilmeceler, öyküler ve mizahlardan faydalanılabilir.
Kazanım 7. Dinlediklerinin/izlediklerinin anlamını kavrar.
Göstergeleri: Sözel yönergeleri yerine getirir. Dinlediklerini/izlediklerini açıklar. Dinledikleri/izledikleri hakkında yorum yapar.
Açıklamaları: Bu kazanımda ele alınan “dinledikleri” sözcüğü; öğretmenin ve diğer çocukların konuştuklarını, öğretmenin
okuduklarını veya anlattıklarını ve dinledikleri müziği kapsar. “İzledikleri” sözcüğü ise film, video, televizyon, tiyatro ve konser
izlerken işittiklerini ve gördüklerini kapsar.
Kazanım 8. Dinlediklerini/izlediklerini çeşitli yollarla ifade eder.
Göstergeleri: Dinledikleri/izledikleri ile ilgili sorular sorar. Dinledikleri/izledikleri ile ilgili sorulara cevap verir.
Dinlediklerini/izlediklerini başkalarına anlatır. Dinlediklerini/izlediklerini resim, müzik, drama, şiir, öykü gibi çeşitli yollarla
sergiler.
Açıklamaları: Çocuklar bireysel farklılıklar nedeniyle kendilerini farklı şekillerde ifade edecekleri için, planlanacak etkinliklerin
de bu ihtiyaca cevap verecek çeşitlilikte olması gerekmektedir. Çocukların izledikleri/ dinledikleri ile ilgili bireysel paylaşımlarda
bulunması desteklenmelidir.

41
ar ge / bursailmemarge bursaarge.meb.gov.tr

BURSA