Page 52 - ECEP_Kitap

BİLİŞSEL GELİŞİMLE İLGİLİ KAZANIMLAR

GÖSTERGELERİ VE AÇIKLAMALARI

Kazanım 15. Parça-bütün ilişkisini kavrar.
Göstergeleri: Bir bütünün parçalarını söyler. Bütün ve yarımı gösterir. Bir bütünü parçalara böler. Parçaları birleştirerek bütün
elde eder.
Açıklamaları: Yapbozlar, insan vücudu ve yüzü, hayvanlar, yiyecekler ve çocukların günlük hayatta sıklıkla kullandığı gerçek
nesneler ve oyuncaklar parça bütün ilişkisinin kavranmasında yararlanılabilir. Çocukların parça bütün ilişkisini kavrayacağı
nesnelerin ayırt edici özelliklerinin olmasına dikkat edilmelidir.
Kazanım 16. Nesneleri kullanarak basit toplama ve çıkarma işlemlerini yapar.
Göstergeleri: Nesne grubuna belirtilen sayı kadar nesne ekler. Nesne grubundan belirtilen sayı kadar nesneyi ayırır.
Açıklamaları: 10’a kadar toplama ve çıkarma işlemleri yalnızca nesneler kullanılarak yaptırılmalıdır. Nesnenin gruba dâhil
edilmesinin bir “artış-çoğalma”, nesnenin gruptan çıkarılmasının bir “azalma-eksilme” olduğu vurgulanmalıdır. Düzenlenen
etkinlikler sırasında tahta veya kâğıt üzerinde rakamlarla toplama ve çıkarma yapılması uygun değildir.
Kazanım 17. Neden-sonuç ilişkisi kurar.
Göstergeleri: Bir olayın olası nedenlerini söyler. Bir olayın olası sonuçlarını söyler.
Açıklamaları: Çocuğa açık uçlu sorular sorularak herhangi bir olay veya durumun sonucu hakkında düşüncelerini belirtmesi
beklenir; sonucu belli olan bir durumun olası nedenlerini bulması istenir. Öykü okuma veya resim yapma etkinliklerinde de bu
göstergelerin gözlenebileceği öğrenme süreçleri planlanabilir.
Kazanım 18. Zamanla ilgili kavramları açıklar.
Göstergeleri: Olayları oluş zamanına göre sıralar. Zaman ile ilgili kavramları anlamına uygun şekilde açıklar. Zaman bildiren
araçların işlevlerini açıklar.
Açıklamaları: Çocuklar için zaman kavramı soyuttur. Bu nedenle kendi yaşamları ve yakın çevreleriyle ilişkilendirebilecekleri
durumlardan yararlanılmalıdır. Çocukların kendi yaşantılarına ilişkin deneyimleri ile “dün oynadığımız oyun” “bugün
gideceğimiz gezi” “yarın okula gelecek misafir” gibi zaman bildiren kavramlar etkinliklerle bütünleştirilerek ele alınmalıdır.
Ayrıca sınıftaki saat ve takvimlerin kullanılmasına çocuklar da dâhil edilmeli ve işlevlerine dikkat çekilmelidir.
Kazanım 19. Problem durumlarına çözüm üretir.
Göstergeleri: Problemi söyler. Probleme çeşitli çözüm yolları önerir. Çözüm yollarından birini seçer. Seçtiği çözüm yolunun
gerekçesini söyler. Seçtiği çözüm yolunu dener. Çözüme ulaşamadığı zaman yeni bir çözüm yolu seçer. Probleme yaratıcı
çözüm yolları önerir.
Açıklamaları: Çocukların günlük yaşantıları içinde karşılaştıkları anlık problemler üzerinde fikirler geliştirmeleri beklenir. Bunun
yanında, çocuklara …-mış gibi yapıp olası problem durumları sunularak da probleme yönelik öneriler geliştirmeleri beklenebilir.
Çocukların problemlerin çözümüne yönelik birbirlerinin önerilerini paylaşmaları teşvik
edilmelidir. Çeşitli problem durumları oluşturularak çocukların özgün çözüm yolları önermeleri, denemeleri ve neden sonuç
ilişkisini de dikkate alarak açıklama yapmaları beklenir. Problemi çözerken giderek daha orijinal çözümler önermesi için
gerekirse model olunmalıdır.
Kazanım 20. Nesne/sembollerle grafik hazırlar.
Göstergeleri: Nesneleri kullanarak grafik oluşturur. Nesneleri sembollerle göstererek grafik oluşturur. Grafiği oluşturan
nesneleri veya sembolleri sayar. Grafiği inceleyerek sonuçları açıklar.
Açıklamaları: Grafik çalışmaları için başlangıçta somut nesneler kullanılmalıdır. Sınıftaki kalemler/legolar/ mandallar vb.
renklerine göre gruplandırılıp doğrusal bir düzen içinde sıralanarak renk grafikleri oluşturulabilir. Günlük yaşamlarındaki
durumları yansıtan sorulara verdikleri yanıtlar da grafiğe dönüştürülebilir. Örneğin, okula servisle gelenler ve anne-babasıyla
gelenler özel bir sembol ile somutlaştırılır ve bu semboller yan yana veya üst üste sıralanarak grafik oluşturulur.
Kazanım 21. Atatürk’ü tanır ve Türk toplumu için önemini açıklar.
Göstergeleri: Atatürk’ün hayatıyla ilgili belli başlı olguları söyler. Atatürk’ün kişisel özelliklerini söyler. Atatürk’ün değerli bir
insan olduğunu söyler. Atatürk’ün getirdiği yenilikleri söyler. Atatürk’ün getirdiği yeniliklerin önemini söyler.
Açıklamaları: Bu kazanımın ele alınacağı etkinlikler sırasında çocukların yaşları dikkate alınarak basit temel bilgilere yer
verilmelidir. Örneğin, Atatürk’ün doğum yeri, anne ve babasının isimleri, asker ve komutan olduğu, çocukları çok sevdiği,
onlara bir bayram armağan ettiği gibi olgular öyküler, canlandırmalar, kitap inceleme, film ve belgeseller aracılığı ile
kazandırılmaya çalışılmalıdır.

50
ar ge / bursailmemarge bursaarge.meb.gov.tr

BURSA